In deze tijd van schreeuwmeningen, polarisatie, one issue partijen en vrijheid van meningsuiting is dialoog geen keuze meer maar een opdracht. Ik zou willen zeggen, verantwoordelijkheid voor ieder die deelneemt aan het publieke debat. De vrijheid van meningsuiting, het spreken van de waarheid, tonen van compassie en empathie (actief luisteren), het daadwerkelijk deelnemen aan de dialoog zijn allemaal zeer gewenst om de huidige problemen te benoemen en op te lossen. Leren luisteren, lezen en begrijpen gaan voor spreken en schrijven. Zonder deze vaardigheden is het onmogelijk vraagstukken in samenhang en perspectief te zien. Als we erkennen dat we deel uitmaken van één wereld kunnen we door dialoog ontdekken dat we in ons diepste verlangen dezelfde wensen en dromen delen. Door dialoog en samenwerking kunnen die dromen gerealiseerd worden. In deze tijd van crisis op tal van terreinen moeten beslissingen genomen worden die van grote invloed zijn op onze toekomst; zonder dialoog zullen de beslissingen genomen worden die de behoefte aan welzijn, welvaart en duurzaamheid niet kunnen dragen.
"Our long-term goal should be a more compassionate humanity" , "we must promote dialogue with full respect and consideration of others' interests" , zei de dalai lama. (zie dalailama.com) Maar wat is dialoog? Een dialoog is een gesprek tussen twee personen of meer personen. Het is een samenstelling van de Griekse woorden λόγος (logos, woord, taal, rede) en διά- (dia, door) of δι- (di, twee). In een ruimere betekenis geldt een dialoog ook voor een gesprek tussen twee of meer partijen, instanties of groepen van personen, zoals de dialoog tussen werkgevers en werknemers, tussen de leraar en zijn klas, een minister en 2de kamerleden. (zie wikipedia)
De uitgangspunten voor een dialoog (zogenaamde gespreksregels) zijn:
- Laat de ander zijn/haar verhaal vertellen. Zet daar niet gelijk een verhaal tegenover.- Behandel elkaar met respect en vriendelijkheid.- Spreek vanuit jezelf, niet over algemeenheden ('ik vind' i.p.v. 'men zegt').- Vraag toelichting als er toch algemeenheden op tafel komen.- Stel oordelen uit en onderzoek ze.
- Sta stiltes toe als mensen even willen nadenken. (zie nederlandindialoog.nl)
Enkele principes ontleend aan Conversation Café zijn: • Open je geest: luister met respect naar alle ingebrachte gezichtspunten. • Open je hart: stel je oordeel zo lang mogelijk uit. • Wees nieuwsgierig: streef naar begrijpen, niet naar overtuigen. • Ga voor ontdekking: laat vooronderstellingen los, ga voor nieuwe inzichten. • Wees echt: vertel je persoonlijke ervaringen, niet enkel je mening. • Wees kort: spreek eerlijk en met diepgang zonder lang uit te wijden.
(zie meetup.com/dialoogcafe en conversationcafe.org)
In de praktijk van alledag kan een eenzijdig gesprek omgebogen worden naar een dialoog door het stellen van open vragen en te herhalen om zo te verdiepen. Waarom zeg je dat? Hoe weet je dat dat waar is? Wat gebeurt er als dat de waarheid zou zijn? Wat betekent mijn mening voor jou?